มาดามโบวารี หญิงที่นอกใจสามีจนชีวิตพังพินาศ?!?

“หญิงที่นอกใจสามีจนชีวิตพังพินาศ” คือวลีหนึ่งที่แพร่หลายที่สุดที่มักถูกนำมาใช้สรุปความเป็นเอ็มมา ในสายตาผู้อ่านทั่วไป ‘มาดามโบวารี’ คือผู้หญิงซึ่งตกเป็นเหยื่อของการอ่านนิยายประโลมโลกจนแยกไม่ออกระหว่างความจริงกับความลวง เธอใฝ่ฝันถึงคนรักตามแบบของนิยายที่เธออ่าน จึงผิดหวังในตัวสามีผู้ไม่มีอะไรสอดคล้องกับพระเอกในฝันของเธอ ความผิดหวังนี้ทำให้เธอตัดสินใจคบชู้ถึงสองคน (โรดอล์ฟและเลออง) ซึ่งทำให้ชีวิตเธอพังพินาศไปเรื่อยๆ กระทั่งท้ายที่สุด  เธอต้องจบชีวิตด้วยการกินยาฆ่าตัวตาย

อย่างไรก็ดี เมื่อได้พิเคราะห์ความทรงจำของเอ็มมาแล้ว ขอเสนอคำอธิบายอีกแบบโดยกลับหัวกลับหางตรรกะเสียใหม่ว่า ไม่ใช่เป็นเพราะเอ็มมาคบชู้ เธอจึงต้องทุกข์ทรมาน แต่เป็นเพราะเอ็มมาอยากจะทุกข์ทรมาน เธอจึงคบชู้ พูดอีกอย่างคือ การคบชู้ของเอ็มมาสนองความปรารถนาที่จะกระทำความผิด ตลอดจนความพึงใจที่จะได้รับความเจ็บปวดจากการถูกทำโทษ การนอกใจสามีจึงเป็นผลของมาโซคิสม์ ซึ่งเราได้เห็นจากระบวนการเลือกจำเหตุการณ์ในวัยเด็กของเธอ

เอ็มมาจะพึงพอใจผู้ชายทั่วไปได้อย่างไร ในเมื่อเธอชอบ “คิดหาบาปเล็กๆน้อยๆ” ตลอดเวลา ชู้หรือชายที่ไม่ใช่ของตนอย่างโรดอล์ฟหรือเลอองเท่านั้นจึงสนองความปรารถนานักอ่านผู้หลงใหล ‘แฟร์รอนนิแยร์โฉมงาม’ ผู้นี้ได้ ในกรณีของชาร์ลผู้เป็นสามี นักวิจารณ์ทั่วไปมักเห็นว่าเอ็มมาแต่งงานกับชาร์ลส์ โบวารี เพียงเพราะนึกว่าจะเป็นพระเอกในฝัน แต่สิ่งหนึ่งที่เราไม่ควรลืมก็คือ เมื่อแรกพบกัน ผู้ชายคนนี้มีภรรยาแล้ว (เอ็มมาแต่งงานกับชาร์ลส์หลังจากที่ภรรยาคนแรกเสียชีวิต) เอ็มมาได้เจอชาร์ลส์เพราะเขามารักษาขาให้พ่อเธอที่บ้าน และนี่คือความรู้สึกเธอที่มีต่อชายที่มีเจ้าของ (ซึ่งตอนนั้นยังไม่ตาย) แล้ว

แต่ครั้นแล้ว ความยุ่งยากใจในฐานะใหม่ของเธอ หรือบางทีจะเป็นความกระวนกระวายใจในการที่ชายแปลกหน้าผู้นี้มาอยู่ใกล้เธอ เป็นสิ่งที่ทำให้เธอเชื่อแน่อย่างเพียงพอทีเดียวว่า ในที่สุดเธอก็เกิดความรู้สึกอันร้อนแรง น่ามหัศจรรย์”

ชายทั้งสามคนในชีวิตทางกามารมณ์ของเอ็มมา ต่างมีลักษณะต้องห้ามที่เอื้อต่อการ ‘คิดหาบาป’ ทั้งสิ้น ที่สำคัญความสัมพันธ์กับชายทั้งสาม นอกจากจะเป็นการเปิดโอกาสให้เอ็มมาทำ ‘บาป’ แล้ว ยังเป็นเอื้อให้เธอได้รับความเจ็บปวดอีกด้วย

...
หากยอมรับว่า เอ็มมาชอบความเจ็บปวด อาการกินไม่ได้หรือไม่ยอมรับอาหารที่เกิดซ้ำเช่นนี้ ก็หาใช่เรื่องบังเอิญแต่อย่างใด นายแพทย์อย่างชาร์ลส์วินิจฉัยว่า “เป็นอาการแรกของมะเร็ง” แต่เขาคงไม่ทราบว่าภรรยาของเขาคนนี้ในวัยเด็ก เคย “ทรมานร่างกาย” ตนเองโดยการ “พยายามอดอาหารหนึ่งวันเต็มๆ” ความพึงพอใจที่จะได้รับความเจ็บปวดและความปรารถนาที่จะทำผิดบาปเป็นเหตุเป็นผลต่อกันและกัน เอ็มมาอยากเจ็บปวด เธอจึงพยายามทำผิด และที่เธออยากทำผิดก็เพราะอยากถูกลงโทษ ที่อยากถูกลงโทษก็เพราะชอบเจ็บปวด

พิริยะดิศ มานิตย์
..,

บางส่วนจากบท ความทรงจำในวัยเด็กของ เอ็มมา โบวารี
...

อ่านกันแบบเต็มๆ สั่งซื้อคลิก เรื่องใต้บรรทัด : ว่าด้วยการตีความศิลปะและวรรณกรรมฝรั่งเศสผ่านแนวคิดจิตวิเคราะห์ 







คลิกสั่งซื้อ Set วรรณกรรมวิจารณ์
หนังสือรวมบทความวรรณกรรมวิจารณ์ทั้งไทยและเทศ
============