วัฒน์ วรรลยางกูร | 'เรือลำสุดท้าย' ก่อน 'ไกลบ้าน'

Last updated: 23 เม.ย 2564 | 4464 จำนวนผู้เข้าชม |

หลังจากจบ 35 นาทีตามความยาวของหนังสารคดี ชื่อ ไกลบ้าน (Away) ที่กำกับโดย ธีรพันธ์ เงาจีนานันต์ สารคดีที่พาไปสำรวจความรู้สึกนึกคิดของนักเขียนไทยคนหนึ่งชื่อ วัฒน์ วรรลยางกูร ถึงห้วงยามที่ต้องแปรเปลี่ยนตัวเองไปเป็น ‘ผู้ลี้ภัยทางการเมือง’

56 บรรทัดในอีกไม่กี่นาทีต่อมา คือจำนวนบรรทัดของบทกวีที่เรา สนพ.สมมติไปค้นเจอในวันที่ 35 นาทีของ 'ไกลบ้าน' จบลง เหมือนบรรยากาศยังคงค้างเติ่ง ส่งต่อมาจากหนังสารคดีก่อนหน้า - บทกวีเมื่อ 40 ปีที่แล้วจึงแจ่มชัดขึ้น -

เรือลำสุดท้าย

- -

ในคืนที่ ๓๔ ถึง ๓๗ กลางเกลียวคลื่น
ใครบางคนประกาศก้องลำพองใจ
"เรากำลังอยู่บนขบวนรถไฟ
ข้าคือเจ้าของรถไฟ
ผู้โดยสารจะลงกลางทางมากน้อยเพียงใด
ข้าไม่สนใจ
ถึงอย่างไรรถไฟต้องถึงสถานที่หมาย

มันเป็นคืนที่น่าห่วงใย
โปรดอย่าบอกว่าคุณคือเจ้าของรถไฟ
เพราะนี่เรากำลังอยู่ในเรือกลางทะเลพายุ
เรือลำนี้แล่นมาถึงคืนที่ ๓๘
คลื่นถาโถมปั่นป่วน
ลมพายุเปลี่ยนทิศทางสลับซับซ้อน
เหมือนจะเบนเรือให้หลงทาง
เราต้องการให้หัวเรือมุ่งสู่ตะวันออกแน่วแน่

คุณธรรมและความสามารถของคนอาจไม่เท่ากัน
หน้าที่ของแต่ละคนต่างกัน
แต่ทุกคนในเรือลำนี้เป็นคนดีที่สุดเท่าที่จะหาได้
โปรดอย่าผูกขาดการเป็นเจ้าของเรือ
จับพายก่อนหรือหลังมิใช่อุปสรรค
จับพายก่อนอาจเมื่อยล้า แต่มากริ้วรอยประสบการณ์
จับพายทีหลังอาจจะเกะกะเก้งก้าง แต่มากด้วยพลังบริสุทธิ์
โปรดหยุดเพ้อฝันถึงขบวนรถไฟ

ชัยชนะมีส่วนทำให้เราเย่อหยิ่ง
ล่องลอยอยู่บนฟองอากาศแห่งคำสดุดีชมเชย
การหลงใหลอดีตมากเกินไป
อาจทำให้เรือหลงทาง
นายท้ายเรือเคยพูดว่าท้องเรือมีรูรั่ว
แต่ยังไม่ได้ค้นหาจริงๆ ว่ารั่วตรงไหน

หลายคนถูกลมพายุกวาดตกทะเล
บางคนลงเรือน้อยจากไปอย่างน้อยใจ
บางคนตกเป็นเหยื่อจระเข้และฉลาม
บางคนหายสาบสูญ
น่าห่วงใยและสงสาร
อย่าพูดง่ายๆ ว่าทั้งหมดคือไข่หินและข้าวลีบ
จำนวนไม่น้อยคือไข่และข้าวพันธุ์ดี
เท่าที่จะหาได้บนแผ่นดินเก่า
แม่ไก้ฟักเต็มที่หรือยัง? ดูแลต้นข้าวดีหรือยัง?

ในคืนที่ ๓๘ กลางทะเลพายุ
เรือแล่นช้ากว่าเดิม
พายบางเล่มว่างเพราะคนที่ถือมันตกทะเลไปแล้ว
น้ำทะเลไหลเข้าท้องเรือตามรูรั่ว
ลูกเรือพากันร้องบอกด้วยความรับผิดชอบ
นายท้ายเรือเริ่มมองเห็นและเข้าใจ
"รูรั่วหลายรูถูกเจาะด้วยมอดแห่งความเย่อหยิ่ง"
หลายคนเพรียกขาน
"เราจะช่วยกันอุดรูรั่ว เร่งฝีพายสุดแรงเกิด
ฝ่าคลื่นลมพายุ สู่ฝั่งทะเลสีทองเร็วไว"

เราจะเป็นเรือลำสุดท้ายของเส้นทางหรือไม่?
เมื่อไรจะถึงแผ่นดินสีทอง?
ประวัติศาสตร์จะให้คำตอบ
แต่เรายังหวังเห็นเรือลำสุดท้าย
ฝ่าเท้าเราจะได้สัมผัสแผ่นดินสีทอง
หากเรามีลูกเรือที่กล้าหาญอดทน
มีนายท้ายเรือที่น้อมใจและเฉลียวฉลาด
เรือยังจะต้องแล่นไปข้างหน้า